Z DZIEJÓW BIBLIOTEKI

Historia polskiego bibliotekarstwa na Ziemi Złotowskiej sięga XIX wieku. Lata czterdzieste tego wieku odnotowują powstanie pierwszych bibliotek ludowych w zaborze pruskim, które w upowszechnianiu książki polskiej odegrały znaczną rolę. W latach siedemdziesiątych mamy na Ziemi Złotowskiej ślady biblioteczek pochodzących z wydawnictwa Dobrych i Tanich Książek im. Ks. Franciszka BaĹźyńskiego. Do szerszej działalności bibliotecznej doszło z chwilą utworzenia w 1880 roku w Poznaniu Towarzystwa Czytelni Ludowych, które zasięgiem swego działania objęło takĹźe powiat złotowski. W latach 1880-1905 na terenie tego powiatu TCL załoĹźyło 25 bibliotek, z których 3 upadły, a 22 istniały. Najstarsze punkty biblioteczne znajdowały się w miejscowościach: Zakrzewo, Buczek Wielki, Sławianowo, PodróĹźna i Kleszczyna. Do organizatorów czytelnictwa naleĹźeli księża, miedzy innymi: Sajdak, Kapejski, Panglisz, Kurkowski, Pellowski, Betański.

Wybuch I wojny światowej zahamował rozwój czytelnictwa. Po roku 1891 gdy ustalono nowe granice, a większa część Ziemi Złotowskiej znalazła się za kordonem, odcięta od macierzy, ruch ten na nowo się rozwinął. DuĹźa w tym zasługa Związku Polaków w Niemczech i Towarzystw szkolnych. Powstanie szkół polskich w 1928 roku miało wielki wpływ na rozwój czytelnictwa. Przy kaĹźdej szkole powstała biblioteka.

Wielką rolę w tworzeniu sieci bibliotecznej odegrał konsul dr Kazimierz Szwarcenberg-Czerny. Konsul postulował o utworzenie bibliotek we wszystkich miejscowościach, w których działały szkoły. Księgozbiór dla bibliotek kupowano w Poznaniu, tam teĹź został opracowany przez młodzieĹź szkolną. Opracowane komplety Szwarcenberg-Czerny przewoził przez granicę, swoim samochodem słuĹźbowym, do konsulatu w Pile, skąd były odbierane przez działaczy Związku Polaków w Niemczech. Dzięki inicjatywie konsula prawie kaĹźda wieś polska była zaopatrzona w bibliotekę stałą 240 (książek) lub wędrowną ( 80 książek).

W 1932 roku w Złotowie powstało Koło Bibliotekarzy Okręgu Złotowskiego, które miało za zadanie szerzenie zamiłowania do czytania książek polskich. W tym czasie na terenie powiatu złotowskiego działało 21 bibliotek w następujacych miejscowościach: Blekwit, Buczek Wielki, Buntowo, Czernice, Głomsk, Głubczyn, Kleszczyna, Nowa Święta, PodróĹźna, Osówka, Rudna, Radawnica, Skic, Sławianowo, Stara Wiśniewka, Stawnica, Święta, Wersk, Zakrzewo, Złotów i Złotów -Błoto. Książka polska będąc skutecznym orężem w walce o polskość towarzyszyła wiernie prześladowanej i dyskryminowanej ludności aĹź do ostatnich dni przed całkowitą zagładą ruchu polskiego.

21.08.1939 roku zlikwidowane zostały wszelkie zorganizowane formy Ĺźycia polskiego na Ziemi Złotowskiej. Akcja ta nie oszczędziła równieĹź polskich bibliotek. Księgozbiory bibliotek oraz zbiory prywatne całego powiatu zwiezione zostały do ZŁotowa, skąd przekazano je na makulaturę. Z chwilą wybuchu II wojny światowej nie wolno było uĹźywać polskiej książki, nie mogły odbywać się zebrania, nie wolno było uĹźywać języka polskiego, nawet w domach prywatnych.

Po pięcioletniej okupacji hitlerowskiej naród stanął do odbudowy zniszczonej Ojczyzny. Książek ocalałych z zawieruchy wojennej było bardzo mało. Szacuje się, Ĺźe ocalało około 10% woluminów z części przedwojennych zbiorów. Organizowanie bibliotek i gromadzenie księgozbiorów trzeba było zaczynać od początku.

Lata 1945-47 to okres , w którym powiat złotowski był polem wielkich migracji społecznych. Potrzeby społeczne spowodowały, Ĺźe juĹź w pierwszym okresie po wyzwoleniu zaistniała konieczność stworzenia warunków do rozwoju Ĺźycia kulturalnego. NaleĹźało udostępnić książkę najszerszym rzeszom społeczeństwa, zaspokoić zapotrzebowania czytelnicze.

Na podstawie Dekretu o bibliotekach z 1946 roku burmistrz miasta Złotowa Jan Kocik oraz inspektor szkolny Jan Kowalski wystąpili z wnioskiem o utworzenie Powiatowej Biblioteki Publicznej. Decyzja o jej utworzeniu zapadła 1.09.1947 roku. Starosta powiatowy Marian Paruszewski powierzył kierownictwo i organizację biblioteki nauczycielowi Izydorowi Gajewskiemu. Z Powiatowej Centrali Bibliotecznej, która czynna była przy Inspektoracie Oświaty, przekazany został Powiatowej Bibliotece Publicznej w Złotowie księgozbiór w ilości 449 książek.

Na wniosek Miejskiego Komitetu Bibliotecznego w Złotowie z dnia 29.10.1947 zajęto się równieĹź organizacją Miejskiej Biblioteki Publicznej, której powołanie objęto uchwałą Miejskiej Rady Narodowej z dnia 10.02.1948 roku. W tej sytuacji z Powiatowej Biblioteki Publicznej na wniosek Izydora Gajewskiego wydzielono 200 książek dla Biblioteki Miejskiej.

Biblioteka Miejska otrzymała pomieszczenie w budynku Miejskiej Rady Narodowej, a książki wypoĹźyczała Stanisława Grzeszek. Powiatowa Biblioteka Publiczna w Złotowie, z braku pomieszczenia zajęła jednoizbową świetlicę Związku Nauczycielstwa Polskiego w gmachu Inspektoratu Szkolnego. W budynku tym w okresie międzywojennym mieściły się biura V Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech i polska szkoła.

Biblioteka Powiatowa otrzymała 762 książki z Ministerstwa Oświaty. Nadto Ministerstwo przydzieliło pewne środki finansowe na zakup zbiorów. Wojewódzka Rada Narodowa w Szczecinie takĹźe przekazała znaczną kwotę na zakup książek . Za sumy te zakupiono w grudniu 1947 roku 158 książek. Na koniec 1947 roku Powiatowa Biblioteka Publiczna w Złotowie dysponowała 1509 książkami. Następnym etapem organizacji sieci bibliotek zgodnie z zaleceniami Dekretu było uruchomienie punktów bibliotecznych, które zaczęły swoją działalność od 24.01.1948 roku. Odegrały one w pierwszych latach po wojnie bardzo waĹźną rolę jako placówki uczestniczące w walce z analfabetyzmem i w powszechnej edukacji społeczeństwa.

Rok 1949 - to rok organizacji dziewięciu bibliotek gminnych i biblioteki miejskiej w Krajence. W roku 1950 powstało nowe województwo koszalińskie przejmujące w swe granice cały powiat złotowski. W kaĹźdej gminie znajdowała się biblioteka, jedynie ruchoma była liczba punktów bibliotecznych. Biblioteka powiatowa otrzymała nowy lokal w budynku, w którym mieściło się kino "Rodło", ul. Wojska Polskiego 23. 22 paĹşdziernika 1952 roku biblioteka przeniosła się do budynku przy ul. Ĺťymierskiego 11 (obecnie al. Piasta) zajmując parter - 169 m². W roku 1953 następują zmiany osobowe w bibliotece. Na stanowisko kierownika Powiatowej Biblioteki Publicznej w Złotowie powołano Reginę Korczak, która kierowała biblioteką do 31 sierpnia 1992 roku.

W 1955 roku Biblioteka Powiatowa i Biblioteka Miejska zostały połączone w jeden organizm i od tego roku nazwa biblioteki brzmiała Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Złotowie. Przez połączenie obu bibliotek stan księgozbioru wzrósł do 21.128 tomów a liczba czytelników do 1.147 . Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Złotowie pełniła dwie funkcje. Pierwsza, to obsługa czytelników w mieście, natomiast druga - opieka nad siecią bibliotek w powiecie. Rok 1959 zaznaczył się waĹźnym wydarzeniem w Ĺźyciu bibliotek otwarto bowiem pierwsze czytelnie w Lipce, Łąkiem, Radawnicy, Krajence i Złotowie.

W Złotowie uruchomiono równieĹź wypoĹźyczalnię dziecięcą, dla której wydzielono osobny księgozbiór. Pracownikiem wypoĹźyczalni dziecięcej była Zofia Pawluk, która nie tylko wypoĹźyczała książki, ale przeprowadzała konkursy i organizowała róĹźne koła zainteresowań.

W związku z przypadającą rocznica wyzwolenia miasta Złotowa PiMBP wystąpiła z wnioskiem o nadanie imienia swej bibliotece (C. Norwida). Równocześnie biblioteki gminne w Radawnicy (ks. dr B. Domańskiego) i Lipce (4 DP I Armii WP).wystąpiły o nadanie imienia. Nadanie imion bibliotekom nastąpiło 1.06.1967 r. i połączone było z sympozjum literackim Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych.

1 czerwca 1975 roku nastąpiła kolejna reorganizacja administracyjna kraju. Powstały nowe województwa. Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Złotowie zmieniała nazwę na Rejonowa Biblioteka Publiczna. Powiększyła się sieć o Miejsko-Gminną Biblioteką w Okonku z jej filiami w Lotyniu i Pniewie. Z dniem 1 stycznia 1978 w celu przystosowania struktury organizacji państwowej na mocy zarządzenia Wojewody Pilskiego Nr 67/77 z dnia 28.12.1977 w sprawie zmiany struktury organizacyjnej bibliotek publicznych, biblioteka złotowska przyjęła nowy charakter działalności miejskiej. Odtąd nazywa się Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Złotowie, a terenem jej działania jest miasto Złotów.

Stały rozwój czytelnictwa i księgozbioru sprawiły, Ĺźe biblioteka odczuwała duĹźe trudności lokalowe. O polepszenie bazy lokalowej zaczęła zabiegać Dyrektor Regina Korczak. Dzięki jej staraniom otwarto 23.10 1983 roku Filię Biblioteczną przy ul. Świerczewskiego 11, a 25.01.1985 mieszkańcy Złotowa otrzymali nową Miejską Bibliotekę Publiczną przy ul. Boh. Westerplatte 14. Od tego czasu MBP w Złotowie mieściła się w budynkach przy ul. Boh. Westerplatte 14 i al. Piasta 11 zajmując łącznie 517 m². Znacznym udogodnieniem dla uĹźytkowników Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Cypriana Norwida w Złotowie było przeniesienie 2.07.2005 roku obu siedzib do budynku przy ul. Grochowskiego 17. Przestronne, estetyczne i funkcjonalne wnętrza zajmują obecnie powierzchnię 789 m².
Poziom parteru stanowi WypoĹźyczania dla dorosłych z wolnym dostępem do książek oraz sala wystawienniczo-spotkaniowa. Tu odbywają się wystawy, spotkania autorskie, spotkania lokalnych twórców, pasjonatów, lekcie biblioteczne, zebrania i narady z bibliotekarzami powiatu złotowskiego. Na piętrze mieści się Czytelnia Główna dla dorosłych, w której usytuowane są stanowiska komputerowe z wolnym dostępem do Internetu. Dodatkowe stanowiska mieszczą się w sąsiadującym Oddziale Dla Dzieci i MłodzieĹźy. W holu urządzono czytelnię prasy. Tam teĹź znajduje się dział księgozbioru obcojęzycznego.

Biblioteka jest miejscem tętniącym Ĺźyciem. Licznie odwiedzana przez dzieci, młodzieĹź, dorosłych, a w szczególności seniorów, jawi się jako znaczący punkt na kulturalnej mapie miasta i regionu.

WAĹťNIEJSZE DATY Z HISTORII BIBLIOTEKI

• 1 września 1947 roku przystąpiono do organizacji Powiatowej Biblioteki Publicznej w Złotowie, Starosta Złotowski Marian Paruszewski powierzył kierownictwo biblioteki Izydorowi Gajewskiemu,
• Powiatowa Biblioteka Publiczna w Złotowie zajęła pomieszczenia jednoizbowej świetlicy Związku Nauczycielstwa Polskiego w budynku Inspektoratu Szkolnego przy ul. 31 stycznia 5,
• Z Powiatowej Centrali Bibliotecznej wydzielono 200, a z Ministerstwa Oświaty 240 książek dla Biblioteki Powiatowej w Złotowie,
• 29.10.1947 roku Miejski Komitet Biblioteczny w Złotowie załoĹźył Bibliotekę Miejską z siedzibą w Inspektoracie Szkolnym przy ul. 31 stycznia 5,
• W 1949 roku Biblioteka otrzymała pomieszczenie o powierzchni 37 m² w budynku Starostwa Powiatowego na I piętrze,
• Kolejna siedziba biblioteki znajdowała się w budynku przy ul. Wojska Polskiego 23,
• 22.10.1952 roku biblioteka przeniosła się do nowej siedziby przy ul. Ĺťymierskiego 11 (obecnie al. Piasta 11) i zajmowała w sumie 169 m²,
• 2 maja 1953 roku dyrektorem Biblioteki została Regina Korczak,
• W 1955 roku Biblioteka Powiatowa w Złotowie i Biblioteka Miejska w Złotowie zostały połączone, księgozbiór wzrósł do 21.128 tomów, a liczba czytelników do 1147,
• 8 lutego 1967 roku Powiatowy Oddział Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Złotowie wystąpił z wnioskiem o nadanie Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Złotowie imienia Cypriana Norwida, z okazji nadania imienia wydano znak własnościowy książki - ekslibris,
• 17 kwietnia 1967 roku w czasie Zjazdu Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych odsłonięto pamiątkową tablicę z płaskorzeĹşbą Patrona Biblioteki,
• 1.06.1975 roku PiMBP w Złotowie zmieniła nazwę na Rejonowa Biblioteka Publiczna w Złotowie,
• 28.12.1977 roku na mocy Zarządzenia Wojewody Pilskiego złotowska książnica przyjęła nazwę: Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Złotowie,
• 4 stycznia 1985 roku Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida otrzymała DYPLOM HONOROWY Ministra Kultury i Sztuki za osiągnięcia w upowszechnianiu kultury,
• 25.01.1985 roku oddano do uĹźytku nową siedzibę przy ul. Boh. Westerplatte 14, od tej chwili Biblioteka dysponuje pomieszczeniami 517 m²,
• W 1985 utworzono Oddział dla Dzieci i MłodzieĹźy,
• 1 września 1992 roku obowiązki Dyrektora Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Cypriana Norwida przejęła Irena Krajewska,
• W jubileuszową rocznicę 35. lecia otwarto Filię nr 1 przy ul. Świerczewskiego,
• 15 kwietnia 1997 roku za osiągnięcia w upowszechnianiu książki i czytelnictwa MBP w Złotowie otrzymała od Ministra Kultury Zdzisława Podkańskiego pamiątkowy Dyplom,
• W 2000 roku rozpoczęto komputeryzację MBP, zakupiono dwa zestawy komputerowe i licencję oprogramowania SOWA - DOS,
• 18.04.2001 roku Zarząd Powiatu Złotowskiego na mocy porozumienia między samorządem powiatowym i miejskim powierzył MBP zadania Powiatowej Biblioteki Publicznej dla Powiatu Złotowskiego,
• 1 maja 2002 roku dyrektorem MBP została Maria Monika Klein,
• W 2003 roku po raz pierwszy i w 2005 roku po raz drugi Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Złotowie otrzymała Nagrodę Główną Narodowego Banku Polskiego i Biblioteki Narodowej w konkursie dla bibliotek powiatowych za projekt pt. "Z ekonomią na ty"
• W 2004 roku Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Złotowie otrzymała Medal Fundacji ABC XXI za prowadzenie kampanii na rzecz czytania,
• W 2003 roku MBP otrzymała Statuetkę Fundacji ABC XXI i Superstatuetkę w 2005 roku za najlepiej przeprowadzony Ogólnopolski Tydzień Czytania Dzieciom,
• 1 kwietnia 2005 roku Biblioteka otrzymała grant Ministerstw Gospodarki i Pracy na utworzenie Złotowskiego Centrum Informacji,
• 17 maja 2005 roku MBP otrzymała wyróĹźnienie Marszałka Województwa Wielkopolskiego w konkursie na najlepszą bibliotekę w Wielkopolsce prowadząca działalność regionalną,
• 2.07.2005 roku Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Złotowie przeniosła się do budynku przy ul. Grochowskiego 17 (obecnie zajmuje 789 m²),
• 30 grudnia 2005 roku zainstalowano w Bibliotece trzy komputery z oprogramowaniem w ramach Rządowego Programu "Ikonka",
• 14 maja 2007 roku Biblioteka otrzymała wyróĹźnienie Marszałka Województwa Wielkopolskiego w konkursie pt. "Biblioteka jutra- Dziś",
• W Konkursie SBP na najlepszy program obchodów Tygodnia Bibliotek 2007 roku Bibliotece przyznano III miejsce
• 5 listopada 2007 roku dyrektorem Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Cypriana Norwida w Złotowie zostaje Sylwia Mróz